𝙃𝙚𝙚𝙛𝙩 éé𝙣 𝙫𝙖𝙣 𝙟𝙤𝙪𝙬 𝙡𝙚𝙚𝙧𝙠𝙧𝙖𝙘𝙝𝙩𝙚𝙣 𝙚𝙚𝙣 𝙖𝙪𝙩𝙤𝙧𝙞𝙩𝙚𝙞𝙩𝙨𝙥𝙧𝙤𝙗𝙡𝙚𝙚𝙢?

Vroeger werd vaak tegen mij gezegd dat ik een autoriteitsprobleem had. 

Mijn ouders gingen uit elkaar toen ik een jaar of tien was en ik was geen fan van mijn nieuwe stiefvader. Ik luisterde niet naar hem (want: eikel), was brutaal en ging de confrontatie niet uit de weg.

Tijdens mijn onderwijsopleidingen en -carrière lag ik voortdurend overhoop met mijn leidinggevenden en cursusleiders.

Ik vond het vaak enorme waailappen. Slappelingen. Losers. Niet doortastend. Niet daadkrachtig. 

Maar het grappige was, dat in dezelfde periode hier synchroon aan, mijn horsemanship- ontwikkeling liep. Ook daar volgde ik cursussen en opleidingen. En daar lag ik met niemand overhoop. Ik had geen problemen met het leiderschap van mijn leermeesters. Ik zocht geen ruzie en ik kon in goede harmonie met mijn leiders samenwerken.

Later begreep ik pas dat ik helemaal geen autoriteitsprobleem had. Ik had moeite met slecht leiderschap. Wat ik dan verstond onder slecht leiderschap.

Ja zeggen en nee doen, met alle winden meewaaien, geen standpunt innemen, teveel pleasen, beleid niet uitvoeren, de lieve vrede bewaren, te lang praten over zaken, te weinig actie. 

En dat alles zorgde ervoor dat ik me heel vaak niet veilig voelde als leerkracht.

Want: ik had geen betrouwbare leider.

Mijn horsemanship-instructeurs waren zeer sterke leiders. Ze hadden hun eigen weg afgelegd, afscheid genomen van een groot deel van hun ego en waren zeer effectief in hun communicatie. Naar paarden én naar mensen.

Ze wisten waar ze mee bezig waren, ze wisten hoe ze moesten doorpakken wanneer nodig en ze waren in staat om dat ook te doen. Zonder agressie, zonder zichzelf geweld aan te doen. Gewoon, een effectieve handeling uitvoeren. In het moment. 

Al mijn horsemanship-instructeurs waren congruent, authentiek en fair. Naar zichzelf, naar de paarden en naar hun cursisten.

En met effectief bedoel ik niet alleen maar aardig. Juist niet. Ik heb heel wat keren huilend op mijn paard gezeten. Omdat ik zwaar gefrustreerd was omdat het niet lukte. Of omdat ik om me heen zag hoe goed anderen het deden en het mij (nog) niet lukte. Of omdat mijn instructeur iets tegen me zei dat me erg raakte en ik ook niet aardig vond. Het waren grote en kleine lessen in het ontwikkelen van ál mijn intelligenties, op die momenten vaak mijn emotionele. 

In mijn lange onderwijscarrière heb ik veel gezien en geleerd over leiderschap. 

En het verbaast me niet dat de belangrijkste reden die wordt genoemd door mensen die het basisonderwijs weer verlaten, ineffectief leiderschap van hun direct leidinggevende is. 25% van de leerkrachten die ooit starten, verlaten binnen 5 jaar het onderwijs weer net zo hard. En dit geven ze aan als belangrijkste reden.

Het is interessant om die twee groepen leiders eens naast elkaar te zetten.

De paardenmannen- en vrouwen en de schoolleiders. (ja, ik scheer ze hier allemaal even over één kam).

Wat maakt goede paardenmensen zo effectief in hun leiderschap en waarom hebben schoolleiders daar vaak meer moeite mee?

Ik heb er nog geen officieel onderzoek naar gedaan, maar ik vermoed dat het iets te maken heeft met het feit dat je er bij paarden een stuk minder makkelijk mee wegkomt.

Ze zijn namelijk best groot en sterk.

Ben je niet effectief in je bedoelingen, vragen en communicatie naar het paard, dan gebeurt er niks. Het paard staat stil en verzet geen stap, óf, als je niet tijdig en effectief je grenzen aangeeft, dan denderen ze over je heen. 

Paarden dagen je uit. Op alle mogelijke manieren. Fysiek. Want ze kunnen harder lopen dan jij. Ze zijn groter en sterker dan jij. Alleen daarom al dwingen ze al een natuurlijk respect af bij mensen.

Sommige mensen zijn zelfs bang van paarden. Dat gaat vaak helemaal niet over het paard zelf, maar meer over hun eigen twijfels, angsten en onzekerheden als het gaat om op een effectieve manier je grens aan kunnen geven. En als je daar aan twijfelt, kun je jezelf niet veilig houden. Em dan ben je inderdaad in gevaar.

Paarden dagen je mentaal uit. Begrijp je hun ‘taal’. Kun je je eigen aannames, systemen en patronen loslaten en je nieuwe eigen maken? Veel dingen die wij doen en gewend zijn, is bij paarden precies omgekeerd. Wij spannen ons lichaam aan als we stress ervaren en paarden rennen het liefst meteen weg. Als je leert om je lichaam te ontspannen, blijft je paard bij je en houd je het voor jullie beiden veilig.

Paarden dagen je emotioneel uit. Wat doe jij als ik niet… loop, achteruit ga, stilsta bij het opzadelen, spring, de trailer inga…

Wat als ik wel steiger, bok, bijt of op je tenen ga staan? Wat doe je dan?

Paarden doen dit uit kwaaiigheid, maar meer als leiderschapstest. Want: een sterke leider betekent dat ze veilig zijn.

Razend kon ik dan worden. We hebben als mensen 252 emoties en ik denk dat de paarden alle 252 knopjes daarvan hebben ingedrukt… meerdere keren…

Paarden dagen je intuïtief uit. Zij vertrouwen als sinds het begin van hun bestaan op al hun kennis en wijsheid over moeder natuur, hun instincten en hun ervaringen. Wij zijn dat vaak een beetje vergeten. We schatten deze wijsheid niet op waarde, laat staan dan we ernaar handelen.

Whoopy, mijn eerste paard in Australië, liep op een dag geen stap verder meer toen we onderweg waren om het vee te gaan halen. Ik begreep er niks van en bleef hem aansporen. Hij draaide zijn hoofd naar mij en bleef alsnog staan. Nog steeds begreep ik het niet. Waarom liep hij niet gewoon verder?

Toen besloot ik samen met hem te wachten. Ik voelde iets in mijn onderbuik. Een vaag gevoel van gevaar. Ik was meteen alert. Ik zat op Whoopy en deed niks. 

Een paar tellen later kronkelde er een brown snake over de weg en kruiste ons pad. Een van de dodelijkste slangen in Australië. Zeker in de outback waar je alleen de flying doctors hebt, red je het waarschijnlijk niet als je gebeten word door een brown snake. Of je paard.

Het leren vertrouwen op en handelen naar je intuïtieve wijsheid kan dus van levensbelang zijn. Paarden weten dat allang.

Bij mensen kom je makkelijker weg met houding en gedrag. Er gebeurt niet meteen iets levensbedreigends als mensen zich incongruent en niet-authentiek gedragen. Bij paarden is dat geen optie. Of zij laten het leven in zo’n situatie, of jij.

Dus we kunnen nog veel van paarden leren als het gaat om effectief leiderschap en daarom werk ik ook zo graag met ze. Ze houden mij scherp, ik kom nergens mee weg en ik kan alleen maar ‘practise what I teach’ want er is geen andere manier.

Schoolleiders leren deze wijsheid niet op hun opleidingen. Ik heb zelf een aantal schoolleidersopleidingen gedaan en ze waren allemaal erg waardevol en ik heb echt heel veel geleerd. Maar niet over deze intelligenties en wijsheden. 

Dat geeft niet, want je weet niet wat je niet weet, totdat je weet wat je nog niet weet (lang leve de groei van ons bewustzijn), en ik ben blij dat ik het nu wel weet.

En anderen hiermee kan helpen.

Want ons onderwijssysteem, onze opleidingen, onze opvoeding gaat nog steeds over de focus op onze mentale ontwikkeling. En niet zozeer over hoe we effectieve leiders leren te zijn. In eerste instantie voor onszelf.

En ik zeg ook niet dat alle schoolleiders waailappen zijn, even voor de duidelijkheid.

Ook de schoolleiders die ik in eerste instantie waailappen vond, of hun gedrag dan, hadden hun mooie eigenschappen en kwaliteiten. En dat zag ik later pas, voortschrijdend inzicht…

En toen ik zelf schoolleider werd, was dat ook niet zo makkelijk als ik dacht. Mijn leiderschap was verre van in evenwicht en ik ben uiteindelijk snoeihard met een dikke burn-out onderuit gegaan. Ook weer veel van geleerd. 😉

In mijn team was er veel wantrouwen naar het management, er was veel verloop, onrust, ontevreden ouders, gedoe in sommige groepen en een groot gevoel van onveiligheid. 

En dit zijn vaak signalen van ineffectief leiderschap. In eerste instantie van schoolleiders.

We hebben dus iets te doen als het gaat om het ontwikkelen van ons leiderschap. En dat geldt zowel voor schoolleiders als voor leerkrachten. Want ja, leerkrachten hebben sterke leiders nodig én ze mogen ook leren om sterke leiders te worden voor zichzelf. En voor de kinderen aan wie ze lesgeven.

Dan kun je werken aan het behoud van je team.

Aan veiligheid. 

Want alleen dan hebben alle mooie plannen voor vernieuwingen kans van slagen.

Dus, mocht jij iemand in je team hebben die moeite heeft met jouw manier van leidinggeven, kijk dan even wat verder. Wat wordt er bij jou aangeraakt door dit gedrag van deze leerkracht, of ouder, of kind? Waar mag jij naar kijken? Ga die uitnodiging aan.

Én: wat zie je bij de ander? Bij deze leerkracht, ouder of kind? Welke intelligentie mag hier meer ontwikkeld worden? 

Begrijp me goed, er is geen goed of fout. Er is alleen bewustzijn. 

Want als je je bewust wordt van je blinde vlekken, kun je er iets aan doen.

En waar je niet bewust van bent, kun je niet fout doen, want je ziet het (nog) niet.

Heel graag nodig je uit voor mijn gratis online masterclass:

Hoe help ik mijn team loslaten van oude systemen bij onderwijsvernieuwingen?

Een praktische masterclass om aan de slag te gaan met ál jouw intelligenties, zodat je veranderingsprocessen beter en effectiever kunt leiden.

Want we willen allemaal wel loslaten, maar lopen vaak vast in het kunnen of hoe dan en dat vraagt zeer effectief leiderschap van jou als schoolleider.

In deze masterclass neem ik je mee in de wetenschap over:

- Loslaten van het oude - Ik vertel je over wat ‘loslaten’ eigenlijk is, waarom dat soms zo ongelooflijk moeilijk kan zijn en wat je kunt doen om dit makkelijker te maken voor jezelf en je team.

- Vertrouwen op alle vier je intelligenties, zodat je meer evenwichtig leiding kunt gaan geven aan o.a. veranderprocessen en je team kunt helpen te vertrouwen en los te laten.

- Wat we van paarden kunnen leren over loslaten, daadkrachtig en evenwichtig leiderschap.

Geef je even op via deze link, dan zie ik je dinsdag 9 mei 13.00.

Wat neem je mee van dit artikel?

Groet,

Rixta